Historische wandeltocht

Leer Garmerwolde kennen!

Aan de hand van een digitale routebeschrijving/brochure wandelt u langs de interessante plekken (gebouwen/objecten) die Garmerwolde rijk is. Plekken zoals de kerk, de school, een winkeltje, café de Unie, de melkfabriek, dorpshuis De Leeuw enzovoort. Over die plekken kan de wandelaar extra informatie krijgen door met een telefoon een QR-code te scannen: hoe lang staat het er al, wie woonde daar vroeger of welke functie had het in het dorp? Dit is een bekend recept: de Historische Commissie Garmerwolde heeft al diverse keren zo’n wandeling georganiseerd. Meestal tijdens de Monumentendagen. De extra informatie staat dan op een bordje dat op die Monumentendag bij de interessante plek hangt. Met de methode van de QR-code is die wandeling op alle dagen van het jaar te lopen. En de route is gemakkelijk met nieuwe informatie uit te breiden. De (hele kleine) QR-code staat dan bij dat gebouw op een stoeptegel, op een paaltje of op een steen.  Onderzocht wordt of de methode van de QR-code vervangen kan worden door een methode waarbij locatiebepaling met je telefoon voldoende is om de extra informatie op je beeldscherm te toveren.

Tips vanuit een paar Overlegavonden van het gebiedsteam met Garmerwolders in dorpshuis De Leeuw

• Dit aanvullen met een papieren folder/wandelkaart voor mensen die niet digitaal zijn. Deze liggen dan bijvoorbeeld in een kastje bij de fietsenstalling, bij de Agrishop of bij de kerk. 
• Misschien de school erbij betrekken en/of studenten van hbo/wo-opleidingen in de buurt. 
• Bij de wandeling ook informatie geven over de uitspanningen in het dorp: het café, de melkfabriek en OSO (Ontvangstgebouw bij de kerk). En waar toiletten zijn.
• Hier ook verhalen over de oorlog bij betrekken: bv. waar onderduikers ondergedoken hebben gezeten en waar gevochten is. 

Zorgen:

Er is enige zorg over 'te veel bordjes/paaltjes met QR-codes' in het dorp

Status

Ruim 78% van de respondenten van de dorpsenquête van voorjaar 2021 herkende de behoefte achter dit idee. De Historische Commissie is inmiddels samen met een projectteam van het Gebiedsteam gestart met de uitwerking. Hierbij wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de manier waarop VVV-Groningen haar wandelingen/brochures opzet.  En er vindt overleg/afstemming plaats met geïnteresseerden/gelijk-gestemden in de andere dorpen van de voormalige gemeente Ten Boer via het projectteam. Verder is er hulp aangeboden vanuit het dorp voor de techniek achter de QR-codes (namen bij HV bekend). Het Gebiedsteam heeft toegezegd om dit project ‘Historische Wandeling Garmerwolde’ financieel te steunen. Het streven is om tijdens de Monumentendagen in September 2022 een pilot van de wandeltocht gereed te hebben. 

Een voetpad vanaf de kerk in aansluiting op de Stadsweg zorgt ervoor dat voetgangers niet langer over de rijbaan het dorp hoeven te verlaten, maar dat ze op een veilige en rustige manier de Stadsweg kunnen bereiken om daar tussen het groen van de weilanden te wandelen. Zou mooi zijn als dit ook nog gecombineerd kan met verbetering biodiversiteit/aantrekkelijke bermen.

Tips:

• Misschien pad door het ‘bosje van Werkman’ (NB: dat is de eigenaar van een stuk grond tussen Dorpsweg/Lageweg/Stadsweg)?
• Kan de bebouwde komgrens naar het kruispunt met de Stadsweg?
• Denk aan rollators etc.
• Kan er ook wat extra verlichting komen?

Status:

Voorbereiding uitvoering. Zoals het nu lijkt, wordt het voetpad eind april / begin mei aangelegd. Het definitieve ontwerp vindt u in de bijlage. Hierin hebben wij uw opmerkingen zo veel mogelijk meegenomen. De belangrijkste aanpassingen voor nu zijn:

• De afstand tussen de paaltjes wordt 10m
• Een ruime uitwijkmogelijkheid op de plek van de entree naar het perceel aan de westkant van de Dorpsweg
• Het gedeelte binnen de bebouwde kom nemen wij mee met het andere project dat wij momenteel doen in het kader van verkeersmaatregelen aan de Dorpsweg

Tekst uitkomst enquête juni 2021

Dorpshuis de Leeuw is ook qua gebruik toekomstbestendig. Het aardbevingsbestendig gerenoveerde dorpshuis is een levendige locatie in het dorp. Vrijwilligers organiseren dorpsborrels en andere activiteiten voor jong en oud, zodat het dorp een goede plek blijft om te wonen. Het gebouw kan nog verder verduurzaamd met een warmtepompsysteem (of pomp op lucht?). Met een oplaadpunt voor elektrische fietsen wordt de bereikbaarheid verbeterd. Naast Buurtzorg kunnen nog enkele kleine bedrijfjes werkruimten huren. De verenigingen maken actief gebruik van het gebouw, het wordt verhuurd voor feesten en vergaderingen. Er is behoefte aan meer parkeerplekken, gedacht wordt aan het creëren van parkeerplekken aan de andere kant van de Rijksweg (eventueel gecombineerd met een laadpalen/ centrale deelauto plek).

Tips:

• Dorpshuisbeheerder aanstellen (zorg om vrijwilligers)Beschrijf heel duidelijk welke soort bedrijvigheid in de werkplekken plaats mag vinden en controleer dit.
• Geen warmte pomp waarbij warmte uit de grond wordt gehaald. Dit vergroot kans op aardbevingen. Een pomp op lucht wordt genoemd als beter plan.
• Terrasvergunning, mooie grote steiger in het water erbij.
• Vrachtwagens verbieden bij het dorpshuis.
• Eethuis (voor aantal dagen) in Dorpshuis.
• Koffie ochtend

Wat is er nodig:dit terugkoppelen aan bestuur Dorpshuis.

Tekst uitkomst enquête juni 2021

Al tachtig jaar deelt de N360 het dorp in tweeën. Hoe kunnen we de twee kanten van het dorp op een veilige en aantrekkelijke manier verbinden? Zodat men makkelijker naar café, speeltuin of dorpshuis, of andersom naar kerk of school gaat. M..n. voor fietsers en voetgangers, maar ook de auto-oversteek is nu erg onlogisch.

Belangrijkste doel: heen-en weer-verkeer faciliteren, veiligheid vergroten, maar ook visueel verbinden. Er wordt gedacht aan bijv. een overkluizing [onderzoeken van ervaringen bij Noordhorn], een tunnel, een rotonde, een stoplicht [bv. zelf te bedienen, voor voetgangers op school-en vergadertijden], duidelijke markeringen op de weg, visueel verbinden door bepaalde beplanting te herhalen.

Status: behoefte is gedeeld met gebiedsteam

Wat is er nodig: dit project vraagt om actieve bemoeienis en regie van gebiedsteam: alternatieven onderzoeken, bespreken met het dorp, keuze maken en uitvoeren.

Tekst uitkomst enquête juni 2021

Het dorp heeft meerdere ontmoetingsplekken waar men gezellig kan samenkomen of genieten van de eetbare vruchten van bomen en struiken, zoals de Garmerhof en de veldjes aan de Oude Rijksweg, maar ook de Koningsheert is zo'n plek. Deze plekken worden waar nodig aangevuld met nieuwe planten/struiken en blijven goed onderhouden door vrijwilligers uit het dorp. Ook kan er gedacht worden aan een gezamenlijk gemaakt bankje op een van deze plekken. Bijvoorbeeld: https://www.socialsofa.com/nl/). 

Tips:

• Snoeiclubje oprichten om deze locaties te onderhouden.
• Kunnen de afspraken over Garmerhof opnieuw worden bekeken zodat er daar wat meer mogelijk is (2x)?
• Garmerhof meer opfleuren. Meer fruitbomen en struiken in de Garmerhof. Een kruidentuin of voedselbosje aanleggen. Een wildebloementuin aanleggen.
• Een appeltaartbakwedstrijd koppelen aan het appelplukken! Speciaal voor de kinderen: plukken, taarten bakken en eten in het dorpshuis. School hierbij betrekken? Dorpsbrede activiteiten organiseren zoals fruit plukken, en het verwerken van het fruit.

Zorgen over druk op vrijwilligers.

Status: er zijn mensen die zich met de verschillende plekken bemoeien en op klusdagen wordt er vaak ook wel wat gedaan, maar er zijn ook nieuwe plannen/behoeften bij mensen die er nu niet bij betrokken zijn.

Wat is er nodig: iemand die de nieuwe zaken coördineert en oppakt (wie? hoe?) Ook terugkoppelen aan Gebiedsteam. Er zijn veel ideeën, maar niet echt duidelijke kartrekkers. Gebiedsteam kan misschien aanjagende, coördinerende, verbindende rol spelen?

Tekst uitkomst enquête juni 2021

Een opvallende locatie houdt het dorp levendig. Op het stukje grond naast de waterzuivering vormen een duurzaam ontworpen uitkijktoren (met o.a. riet) en een tribune in de dijk, de belangrijkste items voor een permanente theaterlocatie. Hier kunnen concerten of voorstellingen plaatsvinden. Hooguit 1 of 2x per jaar is het idee, of voor kleinschalige projectjes wellicht vaker. De rest van de tijd vormt deze locatie een groene en bloeiende verbinding tussen de Fledderboschweg en de dijk. Voor dit plan is al geld gereserveerd, een ontwerp gereed en toestemming van de grondeigenaar.

Opmerkingen/ zorgen:

• Wie betaalt de verzekering en is verantwoordelijk voor evt. ongelukken vanaf/met/bij de toren?
• 1 of 2 keer per jaar een evenement is te weinig. 
• Dorpsbelangen moet dit niet in eigen beheer nemen.
• Wie worden de gebruikers? 
• Afgelegen locatie kan leiden tot ongewenste activiteiten, vóór verdere actie eerst behoefte aan dit initiatief verder peilen; 
• Wie is verantwoordelijk voor onderhoud en voor het organiseren van activiteiten? Omwonenden hebben er last van, te weinig theateractiviteiten om dit te rechtvaardigen. 
• Evt.combineren met zicht op en informatie over de Waterzuivering.  
• Bouw aan de andere kant van het kanaal ook zo'n toren en verbindt die met elkaar zodat er een brug ontstaat over het Eemskanaal
• Alleen theater, zonder toren. 
• Evt. combineren met skatepark, BMXbaan of soort festivalterrein met tiny houses. 
• Denk aan fietsenstalling mogelijkheden, vuilnisbakken en natuurherstel. 
• Kijk wat de ervaringen elders zijn met zo'n locatie. Ook na de bouw is het denk ik goed om af en toe te kijken wat de ervaringen zijn.- ik denk dat het merendeel van het dorp hier niet zoveel mee heeft, maar omdat het ooit subsidie heeft gekregen men wil dat het er komt. Ik betwijfel de meerwaarde voor het dorp en zie er meer heil in om een groter bedrag te reserveren voor zandstrand en haventje bij de brug. Liever een plan goed uitgevoerd, dan blijven sleuren aan twee.
• Liever bankjes langs de dorpsommetjes dan een uitkijktoren.
• Niet doen! Vanwege de bouw van de waterinlaat en de plannen voor een zonnepark is dit idee deels door de tijd ingehaald. Daarbij zijn de direct omwonenden niet te spreken over dit plan (vraag maar na) vanwege de extra overlast (terwijl het plan nota bene wordt gefinancierd door middelen die zijn bedoeld om omwonenden te compenseren voor de extra overlast van de RWZI). Daarbij vinden er in Garmerwolde niet zo veel theateractiviteiten plaats dat deze dit plan zouden rechtvaardigen.
• Worden alle boompjes die op dit terrein staan dan weer gerooid? Dat zou jammer zijn! En er is nu net een bouwsel op de dijk gerealiseerd bij de waterzuivering. Lelijk als daar een toren naast komt te staan.
• Grote onzin. Trekt alleen maar vandalisme aan. Zonde van het geld. Zet maar meer bomen langs het slingerpaadje, daar hebben we veel meer aan.

Status: Dit plan is ingediend en gehonoreerd met 62.5k subsidie vanuit de commissie die namens de gemeente Ten Boer het compensatiefonds voor de dijk aan een ‘herkenbaar gebaar’ heeft toegekend. Er zijn twee dorpsbewoners die hier al heel lang aan trekken. Waterschap is akkoord, gemeente heeft aangegeven geen eigenaarschap te willen. Dorpsbelangen verkent mogelijkheid/wenselijkheid voor eigenaarschap en wil dit dan evt. in stemming brengen op een ledenvergadering. 

Wat is nodig: Er is betrokkenheid gewenst van enkele (theater-)mensen/culturele sector uit het dorp, die ook mogelijkheden zien het te gaan beheren/gebruiken. Als dorpsbelangen geen eigenaar wordt dan zijn mensen nodig die een entiteit hiervoor willen oprichten, entiteit moet eigenaar worden van de toren, daarin moeten ook de vergunningen en verzekeringen worden ondergebracht en namens die entiteit moet extra subsidie worden geregeld voor de realisatie.  Ook overleg nodig met aanwonenden over zorgen, ideeën en behoeften.

Aanvullingen Dijk/dijkpark

• Slinger/wandelpad bij de dijk aanduiden als voetpad (fietsers ed. weren)
• Bord fietspad op de dijk richting Woltersum (gemotoriseerd verkeer weren) met daarbij een bordje ‘gezamenlijk gebruik met wandelaars’ tussen het deel Grasdijkweg en RWZI. (zie vb. bij Ruischerbrug)
• Wat meer (bloeiende) stuiken langs het wandelpad langs de Eemskanaaldijk.

Actie:met gebiedsteam overleggen en met waterschap

Tekst uitkomst enquête juni 2021

https://zonneparkfledderbosch.nl/

Achter de waterzuivering, tussen Eemskanaal en Damsterdiep komt een grootschalig zonnepark. 50% van het park wordt lokaal eigendom in handen van Bronnen van Ons namens de Energiecoöperatie Ten Boer. Inwoners van Garmerwolde kunnen meebeslissen (o.a. via lidmaatschap ECTB) en meeprofiteren, zodat de opbrengsten bv. weer gebruikt kunnen worden voor het verbeteren van leefbaarheid in en om het dorp.

Tips:

• Gebruik opbrengsten voor centrale laadpalen voor elektrische auto’s, zonnepanelen op het geplande theaterdakje bij de RWZI.
• Maak verschillendewandelommetjes, of een informatieve wandelingen met qr-codes, of doe een kunstproject in dit gebied.
• Zorg voor voldoende ruimte tussen de panelen zodat de grond verbetert ipv verslechtert, kruiden laten groeien.
• Laat dit plan samengaan met beplanting van bomen en struiken zodat biodiversiteit een kans krijgt en zodat het zicht op dit park wordt onttrokken.
• Wens voor bosrijk deel Fledderboschweg aan Kant van Ten Boer.
• Wens voor besteding opbrengsten aan verduurzaming woningen.

Zorgen over overbelasting van het netwerk, opslag van energie, uitzicht en eventuele bodemverontreiniging.

Status:de vergunning en subsidie is afgegeven, er lopen nog enkele bezwaarprocedures, de financiering van het lokale eigendom is nog niet rond, er wordt bij de ECTB en Bronnen VanOns nog nagedacht over participatiemogelijkheden.

Vervolg de informatie is teruggekoppeld aan ECTB. Als Dorpsbelangen betrokken blijven via lidmaatschap ECTB (o.a. bij belangrijke besluiten ledenvergaderingen bezoeken, invloed uitoefenen).

Tekst uitkomst enquête juni 2021

Het bruggetje en fietspad zo verbreden dat ook bredere fietsen erover heen kunnen en fietsen elkaar veilig kunnen passeren. Zoeken naar een oplossingdie het mogelijk maakt elkaar te passeren maar die het niet onnodig breed maakt, kan bv. ook gezocht worden in een betonstrook waar groen doorheen kan. De bermen langs het fietspad zijn bloeiend en kleurrijk. Misschien aangevuld met wat struiken. Zorgen:meerdere zorgen die verwijzen naar hoe de charme van de Stadsweg is verdwenen en dat voor fietsers die sneller willen dat fietspad nu prima geschikt is, meerdere zorgen over dat het fietspad onnodig breed wordt, dat het drukker wordt als het verbreed wordt, dat het pad aantrekkelijk wordt voor scooters etc. Meerdere vragen over of en waarom er onkruidverdelger is gespoten op de huidige rand, en hoe er ook een andere keuze is te maken die natuurvriendelijkheid en bloeiende randen combineert.

Status: Haalbaarheidsonderzoek. Toegelicht tijden najaarsvergadering Dorpsbelangen Garmerwolde op 28 november 2022. U kunt de presentatie hieronder vinden.

Wat is er nodig: aansturing en deels uitvoering door gebiedsteam, overleg met Ons Belang.

Doel van dit plan is om een meer biodiversiteit in het water en op het land te realiseren in de ''woestijnen'' rondom Garmerwolde en Thesinge. Het is me opgevallen dat de gebieden rondom deze dorpen compleet levenloos zijn en onaantrekkelijk zijn voor diversiteit aan planten- en diersoorten. Deze gebieden wordt voornamelijk gebruikt voor het laten groeien van Engels raaigras dat als veevoer dient en is nu een lappendeken van percelen omzoomd door sloten die voor afwatering zorgen.

Het idee is om moeilijk bereikbare stukjes land met landbouwmachines op die percelen of slecht vruchtbaar land niet meer voor agrarische doeleinden te benutten. Deze bio-gebiedjes bestaan uit stukjes land of water, niet groter dan 250 m2 per stuk, verspreid over een groot terrein. Deze worden aan de natuur overgelaten. Zo nodig kan de natuur een handje geholpen worden door beplanting van inheemse struiken. Geen bomen want die worden op den duur te hoog. Het is de bedoeling dat deze gebiedjes beschutting gaan bieden voor dieren en gewassen, maar langs wegen ook voor fietsers en wandelaars. Als het goed is gaan deze Biodivers- gebiedjes samen één netwerk vormen waartussen dieren zich vrij kunnen bewegen. Dit plan kan uitgevoerd worden zonder dat daarvoor de agrarische bestemming hiervoor hoeft te wijzigen of hiervan hinder ondervindt. De geschatte inkomstenderving voor agrarische bedrijven is te overzien.

De partijden die bij dit idee betrokken gaan zijn, zijn: Gemeente; waterschap; provincie Groningen maar dus ook de langeigenaren rondom deze dorpen. Hiervoor is samenwerkeing nodig met de dorpen Thesinge en Garmerwolde en en sterke lobby vanuit publieke instellingen; natuurorganisaties en agrarische bedrijven. Omdat hierbij zoveel partijden betrokken zijn en een samenwerking tot stand moet komen denk ik dat het Biodivers Groenplan Garmerwolde en Thesinge een langere periode nodig is om tot uitvoering te komen. Bijgaand is een kaart en een illustratie toegevoegd.

groeten Andries Hof, Garmerwolde